Na lekcjach geografii uczą nas, że jeziora z zasady wypełnione są słodką wodą. Czasem zdarzy się jakieś jezioro słone, zazwyczaj położone w pobliżu morza albo w klimacie gorącym, gdzie parowanie przewyższa opady. Ale czy kiedykolwiek słyszeliście, że istnieje słodko-słone jezioro?
Słodko-słone Jezioro Bałchasz
Dzisiejszym bohaterem Geociekawostki jest Jezioro Bałchasz.
Jest to duże jezioro bezodpływowe w Kazachstanie. I pisząc duże, naprawdę mam na myśli DUŻE, bo jest ponad 100 razy większe od Śniardw, czyli największego jeziora w Polsce. Powierzchnia ok. 16 000 km2 stawia je w drugiej dziesiątce największych jezior świata. Sama długość jeziora też robi wrażenie, bo to około 600 kilometrów!
Z Jeziora Bałchasz nie wypływa żadna rzeka, ale za to wpada do niego kilka rzek. Największą rzeką jest Ili, która zasilana jest przez topniejące lodowce z gór Tien-Szan.
Dlaczego jezioro jest słodko-słone?
Wschodnia część jeziora wypełniona jest wodą słodką, a zachodnia wodą słoną.
Dlaczego tak się dzieje?
- Mniej więcej na środku Jeziora Bałchasz znajduje się półwysep Saryesik, który wcina się dość głęboko w wody zbiornika. Utrudnia to przepływ słodkiej wody z rzeki z zachodu na wschód, więc mieszanie się wody jest bardzo ograniczone.
- Jezioro Bałchasz położone jest w klimacie gorącym. Parowanie zdecydowanie przewyższa tutaj opady, więc w jeziorze gromadzi się sól.
- Okolice miasta Bałchasz to obszary wydobycia miedzi, więc do jeziora dostają się też zanieczyszczenia powstałe podczas procesów wydobywczych i metalurgicznych.
Wszystko to sprawia, że Jezioro Bałchasz to największe jezioro słodko-słone na świecie.
Zmienność Jeziora Bałchasz
Jezioro Bałchasz pełne jest kontrastów. Po pierwsze, mamy słodko-słoną wodę. Zmianę zasolenia świetnie widać na zdjęciach satelitarnych. Woda słodka ma kolor niebieski, natomiast, czym większe zasolenie, tym więcej pojawia się odcieni żółtego.
Po drugie, brzegi jeziora są bardzo zróżnicowane. Na północy i zachodzie brzegi są urwiste, często wznoszą się nawet kilkanaście metrów powyżej lustra wody. Natomiast brzegi południowe są piaszczyste i łagodnie opadają do samej wody.
Ciekawe są też same wahania poziomu wody. Średnia głębokość jeziora to zaledwie 6 metrów. W okresie, kiedy w górach panuje zima i przepływ rzek znacząco spada, poziom wody w jeziorze także gwałtownie spada, w czasie susz osiągając ledwie 3 metry.
Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu, gdy ktoś zapyta Was o słodko-słone jezioro, to będziecie wiedzieli, co odpowiedzieć 😉
A jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej, zapraszam do pozostałych wpisów z serii Geociekawostka.
